Bajkoterapia

Bajkoterapia jest częścią biblioterapii, z kolei biblioteapia jest częścią arteterapii, która jest formą leczenia przez sztukę. Jest pewnym rodzajem leczenia np. lęków, podnoszenia samooceny, redukowania stresu.

Przedszkole jest miejscem, w którym nauczyciele już od pierwszych chwil pobytu dziecka w placówce poddają je obserwacji. Ma ona wykazać, czy dziecko jest gotowe do podjęcia nauki w przedszkolu oraz zasygnalizować ewentualne problemy, z którymi boryka się przedszkolak.

Niejednokrotnie nauczyciele już przed rozpoczęciem roku szkolnego sugerują rodzicom czytanie bajek terapeutycznych, mających na celu pokazanie życia przedszkolnego, problemów z jakimi może spotkać się dziecko i sposobów ich rozwiązywania. Bajki i opowiadania pokażą maluchowi, że nie tylko ono boi się pierwszego dnia w przedszkolu, że nie tylko ono ma okulary, albo zdarza mu się nie zdążyć do ubikacji, czy nie potrafi jeszcze narysować konia czy psa. Takie przygotowanie dziecka poprzez podawanie gotowych recept w formie bajki jest wspaniałym sposobem na zbliżenie z rodzicem i uspokojenie jego samego. Wtulony w mamę bądź tatę maluch szybciej zaakceptuje, że przedszkole to taka jego praca i jest w nim bardzo przyjemnie i pozna wielu kolegów i koleżanki.

Nauczyciele wyczuleni na zachowania dzieci i sposoby wspierania przedszkolaków sięgają do coraz to nowych metod i form pomocy. Niejednokrotnie rozmowy z dziećmi na temat ich lęków i stresów związanych np. z rozstaniem z rodzicami, z brakiem akceptacji rówieśników, czy też z nieradzeniem sobie w życiowych sytuacjach nie wystarczają. Wtedy należy sięgnąć po bezpieczną i przyjemną metodę pracy z dziećmi jaką jest bajkoterapia.

Rodzaje bajek stosowanych w bajkoterapii

Bajki psychoedukacyjne mają na celu zmianę pewnych zachowań dziecka, co jest bardzo szeroko rozumiane. Może to być przekonanie dziecka do sprzątania w swoim pokoju, jak i radzenie sobie z agresją rówieśników. Takie bajki dają pewne wzory zachowań, które powinny być realizowane. Nie może to być jednak moralizowanie ani nakłanianie.

Bajki psychoterapeutyczne mają bardziej rozbudowaną fabułę i są dłuższe niż psychoedukacyjne. Mają one na celu kompensację niezaspokojonych potrzeb – podniesienie samooceny. Bajka psychoterapeutyczna musi być mocno zakorzeniona w sytuacji dziecka, której dotyczy. Wybranie takiej bajki wymaga dobrej analizy emocji: lęku, strachu, smutku, których ma ona dotyczyć.
Bajka psychoterapeutyczna znajduje także zastosowanie w sytuacjach trudnych emocjonalnie, po przeżyciach: np. początki dziecka w przedszkolu, separacja rodziców, pojawienie się nowego dziecka w rodzinie, śmierć ulubionego zwierzątka, choroba w rodzinie czy nawet śmierć członka rodziny.

Zarówno bajki psychoedukacyjne, jaki i psychoterapeutyczne można wykorzystywać jako profilaktykę: gdy wiemy, że nastąpi jakaś trudna dla dziecka sytuacja, gdy już mamy do czynienia z konkretnym problem.

Bajki relaksacyjne nie służą do terapii. Mają za zadanie odprężyć, zrelaksować lub ukierunkować do znalezienia odpowiedniego miejsca wyciszenia, zredukować napięcie mięśniowe oraz usunąć zmęczenie. Są bardzo korzystne po wyczerpującym dniu w przedszkolu, do wyciszenia po stresującej wizycie u dentysty itp.
Akcja takich bajek powinna być spokojna, trwać 3-7 minut. Ważne, aby czytający sam był odprężony i w tle towarzyszyła muzyka.

Zajęcia z bajkoterapii w przedszkolu prowadzić nauczyciel. Widząc problem sygnalizowany przez wychowanków dobiera odpowiednią bajkę i czyta w zaaranżowanej sytuacji: dobiera czas, miejsce, zaciemnienie, muzykę. Taka aranżacja sprawia, że czas spędzony z bajką będzie dla dzieci czymś specjalnym, wyjątkowym, przynoszącym ukojenie i przywracającym porządek w świecie.